Suriye’de 15 Mart 2011’de ayaklanma başladığında, krizin bu boyuta ulaşacağı hiç kimse tarafından tahmin edilemedi. Suriye’den Türkiye’ye, 29 Nisan 2011 günü, 500 kişilik ilk göç grubu, Hatay’ın Yayladağı kapısından girdiğinde Türkiye, bunu geçici bir durum olarak değerlendirdi. Daha sonra büyük bir göç dalgasıyla gelen Suriyeliler, Türkiye’nin, güneydoğudaki sınır şehirleri ve büyükşehirleri başta olmak üzere, birçok şehrine yerleşmeye başladılar. Böyle bir kriz durumuna hazırlıklı olmayan Türkiye, şimdiye kadar çok büyük olay olmadan, bu büyük dalganın getirdiği problemlerle, nispeten olaysız bir şekilde baş edebilmiştir. Suriyeliler, hukuki bakımdan, Türkiye’de sığınmacı olarak kabul edilemeyecekleri için, bu duruma geçici çözüm bulunmaya çalışılmış; 2013 yılında çıkan 6458 Sayılı Kanun ile geçici koruma altına alınmalarına kadar, “misafir” olarak adlandırılmış; bu sebeple 2013 yılına kadar, resmî olarak çok fazla bir şey yapılamamıştır. Bu süreçte sivil toplum kuruluşları ile gönüllü ve bireysel olarak çalışan kişiler, kriz yönetimi konusunda başarılı olarak adlandırılabilecek çalışmalar sergilemişlerdir. Özellikle kadınlar, gerek kadın dernekleri gerekse bireysel olarak hızla organize olmuş ve bu meselenin bir ucundan tutmuşlardır. Bu araştırmada, Ankara’da, krize bireysel olarak çözüm olmak üzere çalışmalara başlamış, daha sonra etrafında eski öğrencilerinden ve arkadaşlarından oluşan yüz kişilik bir gönüllü gruba liderlik ederek krizi yöneten Nezahat Albay’ın kurduğu Gönüllüler Grubu’nun, probleme yaklaşımı, ürettikleri çözüm metotları ele alınmıştır. Kadınlar; olayları, sorunları ve ihtiyaçları daha çok empati kurarak anlamaya çalışmaktadırlar. “Ben olsaydım ne yapardım?”, “Biz de o durumda olabilirdik.” soru ve ifadeleri yaptığımız araştırmada gönüllü kadınların sık sık kullandıkları ifadelerdir. Bu olayda önce empati kurarak ilk adımları atmış, daha sonra yaptıkları çalışmalarla farkındalıkları artmış, en sonunda da toplumda arabulucu rolü oynamaya başlamışlardır. Bu araştırmada “empati”, “farkındalık” ve “arabuluculuk” terimlerinin krizin tespiti ve problemin çözümüne uygulanmasına çalışılacak ve bu uygulamaların kadınların gönüllülük faaliyetlerinde nasıl bir fark ortaya çıkardığı incelenecektir. Olayın anlaşılabilmesi için “kriz nedir”, “nasıl mücadele edilir” sorularına teorik cevaplar arandıktan sonra, etkileşimci ve dönüşümcü liderlik modelleri çerçevesinde kadın liderliği ele alınarak özellikle, kadın liderliğini daha iyi anlatan dönüşümcü liderlik modeli ile grubun krizle nasıl yüzleştiği ve ne tür çözümler ürettiği analiz edilecektir. Çalışma nitel yöntemle, örnek olay incelemesi olarak çalışılmış; veriler, literatür taraması, katılımcı gözlem, odak grup görüşmeleri ve derinlemesine mülakatlarla toplanmıştır. Çalışma Ankara’da yürütülmüştür.
Kriz • Kadın liderliği • Farkındalık • Empati • Arabuluculuk
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Albay, N. (2016, September 5). Personal interview.
- Albay, N. (2017, February 5). Personal interview.
- Büyük, N. (2016, May 18). Personal interview. Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2000). Research methods in education (5th ed.). London, UK: Routledge Falmer.
- Faulkner, B. (2001). Towards a framework for tourism disaster management. Tourism Management, 22(2), 135–147.
- Focus group. (2017, April 16). Personal communication.
- Focus group. (2017, April 25). Personal communication.
- Focus group. (2017, April 30). Personal communication.
- Focus group. (2017, May 21). Personal communication.
- Gillham, B. (2010). Case study research methods. London, UK: Continuum International Publishing.
- Harwati, L. N. (2013). Crisis management: Determining specific strategies and leadership style for effective outcomes. Asian Journal of Management Sciences and Education, 2(2), 170–181.
- Kahramaner, G. (2017, April 10). Personal interview.
- Kızılay. (2014). Suriye krizi insani yardım operasyonu, Yalnız değilsiniz. Retrieved October 29, 2017 from https://www.kizilay.org.tr/Upload/Dokuman/Dosya/18114453_suriye-insani-yardim-operasyonu-haziran_sys.pdf/
- Lott, B. (2007). Introduction. In J. L. Chin, B. Lott, J. Rice, & J. Sanchez-Hucles (Eds.), Women and leadership: Transforming visions and diverse voices (pp. 21–34). Oxford, UK: Blackwell
- Publishing. http://dx.doi.org/10.1002/9780470692332.part1
- Mernissi, F. (1992). Hanım sultanlar (İslam devletlerinde kadın hükümdarlar). İstanbul, Turkey: Cep.
- Mika, V. T., & Ondrusek, M. (2010). Actual problems of crisis management theory. In International
- Scientific Conference Management (pp. 432–436). Krusevac, Serbia.
- Özveren, P. (2017, May 10). Personal interview.
- Participant observation notes. (2016).
- Roux-Dufort, C. (2007). A passion for imperfections. Revisiting crisis management. C. Pearson, C.
- Roux-Dufort, & J. Clair (Eds.), The international handbook of organizational crisis management (pp. 221–252). Thousand Oaks, CA: Sage.
- Taslak, N. (2016, May 17). Personal interview.
- Topcu, E. (2000). Modernizmden postmodernizme dönüşümcü liderlik. Ankara, Turkey: Seba Yayınları.
- Topcu, E., & Kurtulmuş, S. (2017). Türkiye’deki Suriyelilerle çalışan sivil toplum kuruluşları ve gönüllülere yönelik etüt çalışması, gönüllüler grubu örnek olay incelemesi: Ankara örneği. Ankara, Turkey: T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı.
- Topcu-Brestrich, E. (2000). Kadın lider olunca. İslamiyat, 3(2), 159–173.
- Üçok, B. (1972). Hindistan’da Bhopal Devleti’nde bir naibe ve üç kadın hükümdar. TTK Tebliğler VII (Vol I., pp. 446–450). Ankara.
- Walumbwa, F. O., & Ojode, L. A. (2014). Gender stereotype and instructors’ leadership behavior
- Transformational and transactional leadership. Retrieved October 16, 2017 from https://www. researchgate.net/publication/228551285_Gender_stereotype_and_instructors’_leadership_ behavior_Transformational_and_transactional_leadership
- Yin, R. (1994). Case study research: Design and methods. Beverly Hills, CA: Sage.
