Yanlılıkların bilişsel süreçleri olarak kavramsallaştırılan kalıpyargıların, duyuşsal (önyargı) ve davranışsal (ayrımcılık) süreçler ile ilişkisinin incelenmesi son zamanlarda daha büyük bir önem kazanmıştır. Son yıllarda Ortadoğu’da cereyan eden savaşlar sonucunda, ülkemize Suriye, Irak ve Afganistan gibi ülkelerden zorunlu göç yoluyla gelen milyonlarca insana yönelik tutumlara ilişkin nicel çalışma oldukça azdır. Yine eğitim amacıyla Afrika ülkelerinden göç eden öğrencilere yönelik kalıpyargılara ilişkin olarak, daha önce yapılmış karşılaştırmalı bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu makalenin amacı, Türk öğrencilerin Ortadoğu ve Afrika Ülkeleri’nden farklı milletlerden gelen iki grup öğrenciye ilişkin tutumlarının Kalıpyargı İçerikleri Modeli (KİM) bağlamında araştırılması ve gruplararası temas koşullarının grupların birbirlerine yönelik sosyal mesafeleri (yakınlık) ile ilişkisinin incelenmesidir. Bu araştırma Karabük Üniversitesi’nde farklı bölümlerde eğitim gören Türk öğrencilere (N=185 Nerkek=77, Nkadın=108; Xyaş= 20,71; ss= 1.93), uygulanmıştır. Araştırmada sırasıyla aşağıdaki ölçekler kullanılmıştır: Kalıpyargı İçeriği Ölçeği, Gruplararası Temas Koşulları Ölçeği, Sosyal Mesafe Ölçeği, Sosyal Yapısal/Bağlamsal Değişkenler Ölçeği. Çalışmanın sonuçlarında, Türk öğrencilerde her iki millete yönelik kalıpyargılarda karışık içerikli kalıpyargılardan (düşük yetkin yüksek sevecen, yüksek yetkin düşük sevecen) ziyade, kayırmanın (yüksek yetkin yüksek sevecen) ya da kötülemenin (düşük yetkin düşük sevecen) yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Tüm yordayıcı değişkenlerin sosyal mesafe (yakınlık) üzerindeki yordayıcılık etkisi adımsal çoklu doğrusal regresyon analizi ile sınanmıştır. Afrikalılara yönelik sonuçlarda modele tutunan değişkenler sırasıyla, yarışmacılık, gruplar arası temas koşulları ve yetkinlik iken; Ortadoğululara yönelik sonuçlarda ise modele tutunan değişkenler sırasıyla gruplar arası temas koşulları, sevecenlik ve yarışmacılık olmuştur ancak oransal olarak incelendiğinde gruplararası temas koşullarının yordayıcılık yüzdesi, diğer ikisinin toplamının üç katını geçmektedir.

Author