Türkiye, 2011’den bugüne Suriye’de iç karışıklıklar sonucu ortaya çıkan kitlesel iltica hareketi ile bu hareketin sonucunda ülkemize gelen sığınmacıların hak ve özgürlüklerinin korunması, geri dönüş ve entegrasyon sorunları ile yüzleşmiştir.
Suriye’den ülkemize sığınanlar için geçici koruma kurumu benimsenmiş, bu sığınmacılar ayrı bir hukuki rejime tabi tutulmuştur. Geçici koruma statüsü sağlanan Suriyeliler için kuşkusuz en önemli sorunlardan biri çalışma haklarına ve iş piyasasına erişim olmaktadır. Ülkelerinden ayrılmak zorunda bırakılmış ve on yıla yakın bir süreçte topraklarımızda hayatlarını sürdürmeye çalışan binlerce sığınmacı mevzuattaki belirsizlik ve boşluklar; uygulamada meydana gelen ciddi aksaklıklar sebebiyle çalışma hakkına çok sınırlı bir erişime sahip olabilmektedir.
Suriyeli geçici koruma statüsü sahipleri, genel itibariyle 11 Nisan 2014 tarih ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile 28 Temmuz 2016 tarih ve 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu sistematiğine tabi olmaktadır. Kitlesel sığınma sonrası ilk yıllarda haklarında çok sınırlı bir spesifik düzenleme bulunan geçici koruma statüsü sahiplerinin çalışma izni sistemi; zamanla 22 Ekim 2014 tarihinde yayınlanan Geçici Koruma Yönetmeliği ve 15 Ocak 2016 tarihinde yayınlanan Geçici Koruma Statüsü Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik sonrası özel bazı düzenlemeye tabi tutulmuştur.
Bu çalışmada, yabancıların çalışma izinlerine ilişkin Türk Yabancılar Hukuku mevzuatında öngörülen sistemin Suriyeli geçici koruma statüsü sahipleri bakımından nasıl özelleştiği ve somutlaştığı değerlendirilmektedir.
Geçici koruma statüsü, Göç Hukuku, çalışma izni, mülteci, SuriyeliAnahtar Kelimeler
Kaynakça
Adıgüzel, Y. (2018). Göç sosyolojisi, İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık.
Aksoy, Z. (2012). Uluslararası göç ve kültürlerarası iletişim. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(20), 292-303. http://sosyalarastirmalar.com/cilt5/cilt5sayi20_pdf/5_sosyoloji_felsefe/aksoy_zeynep.pdf
Ayaşlı, E. (2017). Suriyeli çocukların uyum sürecinde eğitimin rolü, II. Uluslararası Göç ve Güvenlik Konferansı, Antalya.
Canbey Özgüler, V. (2018). Göç ve uyum politikaları. GSI Journals Serie B: Advancements in Business and Economics, 1(1), 1-10. https://dergipark.org.tr/tr/pub/abe/issue/40292/481087
Coşkun, İ. ve Emin, M. N. (2018). Türkiye’de göçmenlerin eğitimi: Mevcut durum ve çözüm önerileri (Politika Notu No. 2018/03). İstanbul: İLKE İlim Kültür Eğitim Derneği. https://ilke.org.tr/images/yayin/pdf/turkiyede_gocmenlerin_egitimi_mevcut_durum_ve_cozum_onerileri.pdf
Coşkun, R., Altunışık, R., Yıldırım, E. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı, (9. Baskı) Ankara
Çağlar, T. (2018). Göç çalışmaları için kavramsal bir çerçeve. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (8), 26-49. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iisbf/issue/37674/413560
Çağlar, A. ve Onay, A. (2015). Entegrasyon/uyum: kavramsal ve yapısal bir analiz, B. D. Şeker; İ. Sirkeci ve M. M. Yüceşahin (Ed.), Göç ve uyum (ss. 33-64). London: Transnational Press.
Çakırer Özservet, Y. (2015). göçmen çocukların şehre uyumu ve eğitim politikası. Bulut, Y. (Ed). Uluslararası göç ve mülteci uyumu sorununda kamu yönetiminin rolü, 93-111. Kocaeli, Umuttepe Yayınları.
Duman, T. (2016). Sosyal uyumu sağlamak için Suriyelilerin eğitiminin önemi II. Orta Doğu konferansları: Orta Doğu’daki çatışmalar bağlamında göç sorunu, (s. 46-54). Kilis Yedi Aralık Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi.
Eğitim Reformu Girişimi (2018). Bir arada yaşamı ve geleceği kapsayıcı eğitimle inşaa etmek, Eğitim Gözlemevi. https://www.egitimreformugirisimi.org/egitim-gozlemevi/arastirma/bir-arada-yasami-ve-gelecegi-kapsayici-egitimle-insa-etmek-2/
Erdem, B. (2017). Geçici koruma statüsündeki Suriyelilerin sosyal, siyasi ve vatandaşlık hukuku bakımından Türkiye’deki durumları. Public and Private International Law Bulletin, Cilt: 37, Sayı: 2, 332-351. http://static.dergipark.org.tr/article-download/376b/c5c3/19ed/5a69c76c8da80.pdf?
Erdoğan, M. (Ocak, 2018). Türkiye’deki Suriyeliler toplumsal kabul ve uyum, (2. Baskı,) İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
_______. (2017). “Kopuş”tan “uyum”a kent mültecileri. Suriyeli mülteciler ve belediyelerin süreç yönetimi: İstanbul örneği, Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yayınları. http://marmara.gov.tr/UserFiles/Attachments/2017/04/14/dcc6a30e-e9ed-4e99-920b-cdfa7544e370.pdf
Erdoğan, M. ve Ünver, C. (2015). Türk iş dünyasının Türkiye’deki Suriyeliler konusundaki görüş, beklenti ve önerileri, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu Yayın No: 353. https://www.tisk.org.tr/yayin/46661-turk-is-dunyasinin-turkiyede-suriyeliler-konusunda-gorus-beklenti-ve-onerileri—2010.pdf
Emin, M. N. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi, Ankara: SETA.
Eren, V. ve Çakran, Ş. (2017). Mülteci politikası: Avrupa Birliği ve Türkiye karşılaştırması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(39), 1-30. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mkusbed/issue/31632/321457
Güngör, F. ve Şenel, E. (2018). Yabancı uyruklu ilkokul öğrencilerinin eğitim-öğretiminde yaşanan sorunlara ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 8(2), 124-173. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ajesi/issue/38903/454575
HWR, (2015). Kayıp bir nesil olmalarını önlemek: Türkiye, “Geleceğimi hayal etmeye çalıştığımda hiçbir şey göremiyorum.”, Türkiye’deki Suriyeli mülteci çocukların eğitimine erişiminin önündeki engeller, Rapor. Kasım: ABD.
Kartal, B. ve Manço, K. (2018). Beklenmeyen misafirler: Suriyeli sığınmacılar penceresinden Türkiye toplumunun geleceği, (s. 271-294.). London: Transnational Press London.
Kaya, H. (2015). Kayıp neslin eşiğinde, Açık Toplum Vakfı İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Birimi, (2015). Suriyeli Mülteci Çocukların Türkiye Devlet Okullarındaki Durumu Politika ve Uygulama Önerileri, Rapor
Kaya, A. ve Kıraç, A. (Nisan 2016). İstanbul’daki Suriyeli mültecilere ilişkin zarar görebilirlik değerlendirme raporu, Hayata Destek Derneği.
Kirişçi, K. (2014). Misafirliğin ötesine geçerken: Türkiye’nin “Suriyeli mülteciler” sınavı, Brookings Enstitüsü & Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu (USAK). https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2016/06/syrian-refugees-and-turkeys-challenges-kirisci-turkish.pdf
Price, P. (2011). Education in emergencies: Benefits, best practices, and partnerships, Issue Specific Briefing Paper Humanitarian Assistance in Complex Emergencies, University of Denver, s. 3. https://www.du.edu/korbel/crric/media/documents/philprice.pdf
Şeker, B.D. (2015). Göç ve uyum süreci sosyal psikolojik bir değerlendirme. Göç ve Uyum, 2. Baskı, Turkish Migration Series Transnational Press London.
Tekin, U. ve Yükseker, D. (2017). Göç ve eğitim: Türkiye’de ve Almanya’da aile dili okul dilinden farklı olan çocukların okullaşması, Heinrich Böll Stiftung Derneği ve Anadolu Kültür Çalıştay Raporu. https://tr.boell.org/sites/default/files/goc_ve_egitim_calistayi_sonuc_raporu-28.07.2017.pdf
